Sokrates

„Napisanie książki o Sokratesie — pisze Ryszard Legutko — jest dla historyka filozofii tym, czym dla aktora zagranie Hamleta — wielką pokusą oraz życiowym wyzwaniem”. Książka niniejsza to owoc dwudziestoletniej pracy interpretacyjnej autora, ciągłych powrotów do lektur Platona, Ksenofonta, Arystofanesa, Arystotelesa, Plutarcha i innych piszących o Sokratesie. Jego filozofia zawiera wiele składników niejasnych, rodzących sporne interpretacje. Do wszystkich lub niemal wszystkich kwestii spornych autor starał się w swej pracy odnieść: „Historycy filozofii od dawna mówili o myśli Sokratejskiej, że jest pełna paradoksów. Lecz takie określenie jest dopiero postawieniem problemu, nie zaś jego rozstrzygnięciem. Czy paradoksy Sokratejskie dadzą się wyjaśnić i rozwiązać? Odpowiedzi na to pytanie będzie poświęcona niniejsza książka”. „W Sokratesie ogniskuje się wszystko, co najważniejsze w filozofii: skomplikowana teoria i niepowtarzalna sztuka życia, wielkie idee i fascynujące jednostkowe doświadczenie, aspiracje do doskonałości i przenikliwa krytyka, dążenie do systemu i aporyczność myślenia. […] Badanie myśli Sokratesa to również badanie początków europejskiej filozofii człowieka. Wszystko, co nastąpiło później, było dopowiedzeniem, rozwinięciem czy polemiką z Sokratejskimi ideami. Trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałby nasz obraz samych siebie, gdyby nie pytania, jakie wówczas postawił Sokrates — o dobro, o sprawiedliwość, o dobre życie — i gdyby nie odpowiedzi, jakich udzielił: że należy dbać o duszę, że rozum jest najszlachetniejszą władzą w człowieku, że prawda, dobro i cnota są najgodniejszymi celami, że niesprawiedliwości nie wolno nigdy popełniać i że życie sprawiedliwe warte jest największej ofiary”. (Fragment Wstępu )