Słowianie połabscy

Mało kto dziś pamięta o Słowianach połabskich, mimo iż wiele nazw geograficznych (Drezno, Lipsk, Rostok) do dziś jakże wymownie świadczy o ich istnieniu. Pozostały liczne, choć jakże fragmentaryczne wzmianki o Słowianach, ich władcach, zwycięstwach, porażkach i trwaniu, wreszcie o stopniowym zaniku poczucia słowiańskiej odrębności, w kronikach, rocznikach, dokumentach, nekrologach klasztornych, urbarzach i innych pisanych źródłach średniowiecza. Pozostały ukryte liczne ślady kultury materialnej, społecznej i duchowej (posążki bóstw). Tylko wprawne oko historyka, szukającego i kojarzącego różnorodne świadectwa przeszłości i niedającego się ponieść zbędnym emocjom, może pokusić się o próbę odtworzenia świata słowiańskiego, któremu nie dane było wejść na równych prawach do średniowiecznej Europy. Słowianie połabscy — najdalej na zachód wysunięty odłam Słowiańszczyzny Zachodniej, wcześniej od innych skazany na konfrontację z potężnymi sąsiadami, najdłużej wytrwał w archaicznych strukturach plemiennych i rodzimych wierzeniach pogańskich, aż do XII wieku zachowując też własne oblicze polityczne. Obiektywnie stanowili zaporę dla ekspansji niemieckiej. Ostatecznie pokonani, przyczynili się do ukształtowania średniowiecznego narodu niemieckiego. Praca wybitnego polskiego naukowca, historyka – mediewisty Jerzego Strzelczyka, specjalizującego się w początkach państwa polskiego oraz państw barbarzyńskich na ziemiach dawnego Imperium Romanum. Jerzy Strzelczyk, ur. 1941, profesor w Instytucie Historii UAM. 1989-1991 prorektor UAM, 1991-1996 dyrektor Instytutu Historii. 1995 członek – korespondent Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie