Pod znakiem króla Daniela

Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistow Stepana Bandery (OUN-B) i jej zbrojnego ramienia Ukraińskiej Armii Powstańczej (UPA) na dawnych i obecnych ziemiach Polski w latach czterdziestych ubiegłego stulecia była i jest tematem ożywionych sporów i dyskusji historycznych, zarówno polsko-ukraińskich, jak i wewnątrzpolskich. Tematyka ta obecna jest również w publicystyce i przestrzeni wirtualnej. W powszechnym odbiorze Polaków dzieje OUN-B i UPA w czasie drugiej wojny światowej i we wczesnych latach powojennych wyglądają inaczej niż w oczach Ukraińców. Najczęściej odmienność recepcji sprowadza się do eksponowania wybranych fragmentów działalności banderowskiego podziemia. W dużym uproszczeniu polskiemu odbiorcy OUN-B i UPA kojarzą się przede wszystkim z masowymi zbrodniami dokonanymi w latach 1943-1945 na polskiej ludności Wołynia i Galicji Wschodniej, a w dużo mniejszym stopniu z akcją depolonizacyjną na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie, w ukraińskiej tradycji nazywanej południową Chełmszczyzną. Biorąc natomiast pod uwagę ziemie obecnej Polski i okres po lipcu 1944 r. - z antypolską działalnością, głownie w Bieszczadach. W takim ujęciu nie ma miejsca na krytyczne podejście do problemu antyukraińskich wystąpień polskiego podziemia, szczególnie silnych pod koniec okupacji niemieckiej i w pierwszych miesiącach po jej zakończeniu na Lubelszczyźnie i Rzeszowszczyźnie. Podobnie rzecz się ma z recepcją aktów terroru wobec ukraińskich cywilów, dokonywanych na tym terenie w latach 1944-1947 przez komunistyczny aparat represji i wojsko Polski „lubelskiej”. W ukraińskim ujęciu działalność banderowskiego podziemia utożsamiana jest głownie z walką o niepodległe państwo, którą podczas drugiej wojny światowej prowadzono na okupowanych ziemiach Ukrainy Zachodniej (południowo-wschodnich ziemiach II RP), głownie przeciwko Sowietom i Niemcom.