Łódzka wizja postępu

Kamil Śmiechowski w Łódzkiej wizji postępu zajął się tematem, który już od dawna czekał na przenikliwego i skrupulatnego badacza. Podjął się więc zadania, za którym w istocie kryło się wyzwanie. Dokonał rekonstrukcji oblicza społeczno-ideowego trzech pism: „Gońca Łódzkiego”, „Kuriera Łódzkiego” i „Nowego Kuriera Łódzkiego”. Dzięki swojej imponującej pracy uzupełnił lukę powstałą w badaniach naukowych dotyczących łódzkiej prasy na przełomie XIX i XX wieku. Cezurę chronologiczną prezentowanej rozprawy otwiera ukazanie się pierwszego numeru „Gońca Łódzkiego” w 1898 roku, zamyka natomiast wycofanie się władz carskich z Łodzi w 1914 roku i tym samym koniec pewnej epoki – życia miasta pod zaborem rosyjskim. Autor, analizując pisma reprezentujące postępowy, liberalno-lewicowy nurt w legalnej polskiej prasie codziennej Łodzi, odnosił się do rzadko poruszanych, lecz ważnych kwestii ideowych. Pytanie o kwestie światopoglądowe pozwoliło mu ustalić: do kogo, do jakich sił społecznych gazety te były skierowane. Śmiechowski zwrócił także uwagę na znaczenie polskiej prasy w czasach zaborów, podkreślił jej doniosłą, zdawałoby się już dzisiaj zapomnianą funkcję – instytucji społecznej. Jego dociekania służyły również namysłowi nad szerszymi zagadnieniami dotyczącymi wpływu łódzkiej prasy na życie społeczne miasta i związku głoszonych przez nią ideologii z poglądami łodzian. Łódzka wizja postępu wpisuje się więc w badania poświęcone dziejom i historii Łodzi, „polskiego Manchesteru” w czasie jego wielkoprzemysłowego rozkwitu. Autorowi, historykowi i bystremu obserwatorowi życia społecznego, udało się włączyć w wielogłos o metropolii, będącej niegdyś niezwykłym tyglem kultur i narodów. Pracę uzupełniają aneksy i ilustracje.