KONSTANTY WASYL OSTROGOWSKI

Tomasz Kempa, urodzony w Bydgoszczy w 1969 roku, jest absolwentem historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1993). Doktoryzował się na UMK w 1998 roku. Pracuje w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK w Zakładzie Historii Europy Wschodniej. Jego praca magisterska, opublikowana w książce „Konstanty Wasyl Ostrogski”, otrzymała nagrodę im. prof. Stanisława Herbsta w konkursie Polskiego Towarzystwa Historycznego i Polskiego Instytutu Historii PAN. Był stypendystą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Tomasz Kempa jest autorem przeszło siedemdziesięciu prac naukowych. Wszystkie są poświęcone badaniu stosunków wyznaniowych w dawnej Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów prawosławia i unii brzeskiej, oraz niektórym zagadnieniom historii politycznej i społecznej na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego i ziem ruskich Korony w XVI-XVII wieku. Książę Konstanty Wasyl Ostrogski – mówi Tomasz Kempa – jest znany jako wielki mecenas prawosławia, założyciel wielu miast na Ukrainie, Akademii Ostrogskiej i drukarni, gdzie wydrukowano fundamentalną Biblię, fundator cerkwi i monasterów. Cenię bardzo, i to bym podkreślił, jego tolerancyjną postawę. Ostrogski walczył o prawosławie z unitami, ale nie likwidował w swoich ogromnych dobrach świątyń należących do członków innych wyznań. Taka postawa – otwarta i tolerancyjna – była między innymi owocem jego kontaktów z katolikami i protestantami. W końcu dwaj jego zięciowie – Jan Kiszka i Krzysztof Radziwiłł Piorun – byli wyznawcami innej wiary. Pierwszy był arianinem, drugi kalwinem. Myślę, że tolerancji nauczył się od ojca, który dużą część życia spędził w Krakowie na dworze królewskim, tam szukając przeciwwagi w rywalizacji z magnatami litewskimi. Fakt, te czynniki sprzyjały również polonizacji Ostrogskich, jak też innych możnych rodów prawosławnych.